Partia Razem przedstawiła projekt ustawy opodatkowującej trzecie i kolejne mieszkanie. Według założeń podatek ma na celu obniżenie cen na rynku mieszkań. Czy nowa danina uzyskana wystarczające poparcie w Sejmie i zostanie wprowadzona?
Podatek katastralny to podatek od wartości nieruchomości, a nie, jak obecnie funkcjonujący w Polsce, podatek od powierzchni użytkowej nieruchomości. W Unii Europejskiej takie podatki są powszechne, zwykle stawka podatku wynosi od 0,5% do 3% wartości nieruchomości rocznie. Pomysł wprowadzenia w Polsce podatku od wartości nieruchomości od drugiej, trzeciej czy kolejnych nieruchomości powraca co jakiś czas w debacie publicznej. Ministerstwo Finansów oficjalnie twierdzi, że nie prowadzi prac nad wprowadzeniem podatku katastralnego. Jednak Partia Razem przedstawiła ostatnio projekt ustawy wprowadzający „podatek antyspekulacyjny” od trzeciego mieszkania.
Propozycja Partii Razem ws. Podatku katastralnego
Przyjęty przez Koło Razem projekt ustawy zakłada opodatkowanie osób fizycznych oraz osób prawnych posiadających trzy lub więcej mieszkań lub domów. Podatek od nadwyżki nieruchomości mieszkalnych nie obejmowałby dwóch pierwszych nieruchomości. Stawka podatku byłaby zróżnicowana w zależności od liczby posiadanych mieszkań. Wartość nieruchomości ma być ustalana jako medianę cen transakcyjnych pięćdziesięciu najbliższych geograficznie transakcji nieruchomości o podobnych parametrach, zgromadzonych w Rejestrze Cen Nieruchomości.
- Stawka podatku: 1% wartości (3–5 mieszkań), 2% wartość (6–8 mieszkań), 3% (powyżej 9 mieszkań);
- Podstawa wyceny: wartość z Rejestru Cen Nieruchomości;
- Sposób płatności: 4 raty roczne wraz z coroczną waloryzacją;
- Wyłączenia: dla zasobów komunalnych i spółdzielczych;
Partia Razem liczy, że wprowadzenie podatku zmniejszy liczbę pustostanów w Polsce oraz zwiększy dostępność mieszkań na wynajem, a pozyskane środki trafią do budżetów samorządów. Według założeń Projektodawców podatek objąłby około 430 tysięcy podmiotów, które łącznie posiadają szacunkowo 1 miliona nieruchomości mieszkalnych podlegających opodatkowaniu.
Przykładowo, jeśli wartość trzeciego mieszkania wynosi 1 000 000 zł, to przy stawce podatku 1% właściciel zapłaci 10 000 zł rocznie. Jednak w przypadku posiadania 10 mieszkań o podobnej wartości, stawka wzrośnie do 3%, co oznacza podatek o wartości 30 000 zł.
Takie progresywne podejście ma zniechęcać do gromadzenia dużej liczby nieruchomości w celach spekulacyjnych.
Stanowiska innych partii parlamentarnych
Opinie głównych ugrupowań politycznych w zakresie podatku od trzeciego mieszkania są podzielone.
- Koalicja Obywatelska nie udzieliła poparcia zaproponowanej ustawie, wskazując na braki legislacyjne. Koalicja Obywatelska wskazuje, że przyczyną wysokich cen nieruchomości jest przede wszystkim niewystarczająca podaż mieszkań oraz brak długofalowej polityki państwa, a nie sama własność wielu lokali. Zdaniem posłów KO podatki majątkowe nie są skutecznym narzędziem do obniżania cen czy zwiększania dostępności mieszkań.
- Prawo i Sprawiedliwość również nie popiera projektu podatku od trzeciego mieszkania autorstwa Partii Razem. PiS od lat prezentuje stanowisko przeciwne podatkom katastralnym, argumentując, że tego typu rozwiązania mogłyby doprowadzić do nadmiernego obciążenia gospodarstw domowych i ryzyka przymusowej sprzedaży mieszkań przez osoby mniej zamożne. Posłowie PiS wskazują, że propozycja Razem mogłaby zaszkodzić rynkowi najmu, prowadząc do przeniesienia części kosztów na najemców.
- Polska 2050 dotychczas wyrażała otwartość na wprowadzenie podatku od nadmiarowych lokali. Minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz w maju 2025 r. przekonywała, że potrzebne jest wprowadzenie podatku katastralnego od trzeciego mieszkania, przy czym proponowała ulgi zależne od liczby dzieci w rodzinie.
- Nowa Lewica również odrzuca projekt ustawy Razem. Posłowie zarzucają, że projekt jest niekompletny oraz niemożliwy do wprowadzenia ze względu na brak powszechnego rejestru wartości nieruchomości w Polsce. Chociaż Nowa Lewica nie odrzuca koncepcji podatku od trzeciego mieszkania, wydaje się, że nie poprze projektu Razem w Sejmie.
- Konfederacja zdecydowanie sprzeciwia się propozycji Partii Razem dotyczącej podatku antyspekulacyjnego. Politycy Konfederacji argumentują, że wprowadzenie podatku katastralnego uderzy w prawo własności i wolność gospodarczą.
Czy projekt ma szansę na poparcie?
Projekt ustawy Partii Razem dotyczący podatku antyspekulacyjnego od trzeciego i kolejnych mieszkań prawdopodobnie nie uzyska wystarczającego poparcia, aby trafić pod obrady Sejmu. Mimo to temat opodatkowania nadmiarowych mieszkań pozostaje kontrowersyjny i z dużym prawdopodobieństwem powróci w debacie publicznej, zwłaszcza że podobne rozwiązania funkcjonują w wielu krajach UE. Według analiz, podatek dotyczyłby mniej niż 1% społeczeństwa, ale budzi obawy o wzrost kosztów najmu i trudności administracyjne. Badania opinii wskazują, że poparcie dla takich rozwiązań jest umiarkowane, część Polaków widzi w nim sposób na ograniczenie spekulacji, inni obawiają się dodatkowych obciążeń i przerzucenia kosztów na najemców.
Więcej artykułów z działu podatkowego:
Podatek od garażu 2026 - zasady i kryteria
VAT 2026: Najważniejsze zmiany dla firm - skład VAT, rozszerzona odpowiedzialność i uproszczenia
Zmiany w CIT od 2026 roku – nowe wyzwania i ograniczenia
