Fundacje rodzinne, uznane za ważne narzędzie sukcesji międzypokoleniowej, zyskały popularność — do końca kwietnia 2025 r. złożono blisko 4 000 wniosków o ich rejestrację, a ponad 2 500 zostało już zarejestrowanych. Niestety, pojawiły się przypadki agresywnego wykorzystywania tej formy do optymalizacji podatkowej. W odpowiedzi 8 sierpnia 2025 r. resort finansów ogłosił zapowiedź zmian, które mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r.
Najważniejsze zmiany:
- Lock-up na aktywach (3 lata): Sprzedaż majątku wniesionego do fundacji przed upływem tego okresu będzie opodatkowana. Celem jest przeciwdziałanie szybkim transakcjom podatkowym.
- Opodatkowanie najmu krótkoterminowego: Tego rodzaju przychody tracą zwolnienie podatkowe; natomiast najem długoterminowy pozostaje uprzywilejowany. Definicja najmu „krótkoterminowego” będzie doprecyzowana.
- Reżim CFC: Fundacje rodzinne mają podlegać opodatkowaniu dochodów z zagranicznych struktur kontrolowanych, co zabezpieczy przed transferem zysków za granicę.
- Transparentne spółki zagraniczne: Przystąpienie fundacji rodzinnej do zagranicznej spółki handlowej, która jest podmiotem transparentnym podatkowo skutkować ma wyłączeniem możliwości korzystania przez fundację ze zwolnienia podatkowego oraz dodatkowo opodatkowaniem dochodów uzyskiwanych z tytułu posiadania udziałów w takiej spółce stawką podatku dochodowego w wysokości 25%.
Dlaczego te zmiany są istotne?
Fundacje rodzinne zostały stworzone jako instrument ochrony majątku i ułatwienia sukcesji, a nie jako sposób na omijanie podatków. W opinii MF proponowane zmiany mają jednak charakter punktowy i proporcjonalny - resort podkreśla, że nie są wymierzone w uczciwie działające fundacje, lecz mają je chronić przez nadużyciami. Niemniej stosunkowo szybka kolejna zmiana przepisów może budzić kontrowersje, zwłaszcza ze względu na zasadę zaufania do prawa.
Te zmiany to krok w stronę większej przejrzystości oraz stabilności instytucjonalnej fundacji rodzinnych. Z jednej strony mogą obniżyć atrakcyjność optymalizacyjną tej formy, z drugiej -wzmocnić zaufanie i ochronę wobec firm rodzinnych, które działają zgodnie z prawem.
Więcej artykułów o tematyce podatkowej:
Przedsiębiorcy złożą korektę deklaracji podczas kontroli
Ceny transferowe a fundacja rodzinna - aspekty praktyczne i podatkowe
Sprzedaż nieruchomości przez małżonków a VAT - konsekwencje wyroku TSUE
