Wykorzystywanie środków trwałych jest nierozerwalnie połączone z prowadzeniem działalności gospodarczej przez wielu przedsiębiorców. W trakcie użytkowania środków trwałych, mogą oni ponosić szereg wydatków związanych nie tylko z ich standardową eksploatacją, ale również tzw. ulepszeniem.
Z pozoru oba terminy wydają się być podobne, niemniej jednak każdy z nich niesie za sobą zupełnie inne skutki podatkowe. Jak więc rozróżnić remont od ulepszenia na gruncie podatkowym?
O ile samo ulepszenie zostało wprost zdefiniowane w przepisach Ustawy o CIT, o tyle na temat remontu ustawy podatkowe niestety milczą.
I tak, z przepisów Ustawy o CIT można wywnioskować, że z ulepszeniem mamy do czynienia przede wszystkim wtedy, gdy środki trwałe zostaną przebudowane, rozbudowane, zrekonstruowane, zaadaptowane lub zmodernizowane, a poniesione na to nakłady przekroczą w roku podatkowym 10 tys. zł. Co więcej, powyższe działania powinny spowodować wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.
Z pomocą w zdefiniowaniu remontu przychodzi natomiast Dyrektor Krajowej Administracji Skarbowej oraz Sądy Administracyjne (odpowiednio odwołując się do przepisów ustaw innych, niż podatkowe). Na podstawie ugruntowanej praktyki interpretacyjnej i orzeczniczej w tym zakresie przyjmuje się, że z remontem mamy do czynienia wtedy, gdy nakłady mają charakter odtworzeniowy, tj. zazwyczaj dochodzi do naprawy, w wyniku której zostaje przywrócony pierwotny stan techniczny środka trwałego (np. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 5 maja 2022 r. sygn. 0111-KDIB2-1.4010.24.2022.2.PB).
Warto również zadać pytanie jak podejść do sytuacji, w której prace związane z danym środkiem trwałym znajdują się na pograniczu remontu i ulepszenia. W celu prawidłowego rozróżnienia powinniśmy przeanalizować nie tylko charakter, ale również cel wykonania i zakres konkretnych prac. Pomocna będzie w takim przypadku między innymi dogłębna analiza dokumentacji technicznej.
Odpowiednie zaklasyfikowanie poniesionych nakładów ma ogromne znaczenie na gruncie podatkowym.
Wydatki poniesione na remont środków trwałych co do zasady powinny być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia na podstawie art. 15 ust. 4d ustawy o CIT.
Natomiast nakłady związane z ulepszeniem środków trwałych, powinny podwyższać ich wartość początkową stanowiącą podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych.
Nieprawidłowe uznanie wydatków poniesionych na remont za wydatki poniesione na ulepszenie, może skutkować zawyżeniem podstawy opodatkowania (zaniżeniem straty) w danym roku podatkowym, oraz wpłynąć na zaniżenie podstawy opodatkowania w następnych latach.
Z drugiej strony, gdy wydatki poniesione na ulepszenie środka trwałego podatnik niesłusznie uzna za nakłady na remont – prowadzi to do zaniżenia podstawy opodatkowania (zawyżenia straty) w bieżącym roku podatkowym, oraz potencjalnym zawyżeniom podstawy opodatkowania (zaniżenia straty) w latach następnych.
W obu powyższych przypadkach może dojść do sytuacji, w której podatnik będzie zobowiązany (np. w wyniku kontroli podatkowej) do odpowiedniej korekty swoich rozliczeń oraz zapłaty zaległego podatku wraz z odsetkami.
Warto także wspomnieć, że w przypadku, kiedy środkiem trwałym, na który ponosimy określone nakłady jest budynek, którego całość lub część jest oddana np. w najem lub dzierżawę – wówczas zwiększenie jego wartości początkowej prowadzi również do zwiększenia podstawy opodatkowania podatkiem od przychodów z budynków.
W przypadku nakładów o znacznej wartości – nieprawidłowa klasyfikacja może doprowadzić do zawyżenia lub zaniżenia podstawy opodatkowania oraz w efekcie zapłaty nienależnego podatku lub powstania zaległości w podatku od przychodów z budynków.
Autorzy artykułu: Aleksandra Czeczot, Tax Manager; Mateusz Roskosz, Tax Intern.
