W połowie września Komisja Europejska (dalej: KE) opublikowała projekt dyrektywy w sprawie cen transferowych. Celem proponowanych zmian jest harmonizacja przepisów w UE w ramach pakietu reform BEFIT (Business in Europe: Framework for Income Taxation). KE dąży do zapewnienia równych szans, wymagając od państw członkowskich stosowania tych samych standardów. Proponowana dyrektywa miałaby zastosowanie do wszystkich podmiotów będących rezydentami w państwach członkowskich UE oraz do stałych zakładów zlokalizowanych na terenie UE.
Jeśli nowe przepisy zostaną przyjęte w proponowanej formie, zostaną wdrożone do 31 grudnia 2025 r. i będą obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Jednakże, bazując na doświadczeniu z poprzednich procesów legislacyjnych zmian podatków bezpośrednich w UE, a zwłaszcza harmonizacji zasad, należy wspomnieć o ryzyku, iż projektowana dyrektywa nie zostanie uchwalona na czas na przykład z powodu braku jednolitej zgody ze względu na czynniki polityczne i gospodarcze, takie jak zbliżające się wybory europejskie, obecne zagrożenia i niepewność wpływające na gospodarkę UE jako całość oraz tempo wzrostu gospodarczego UE.
Wytyczne OECD
Obecnie, aby zagwarantować, że transakcje wewnątrzgrupowe są zawierane na warunkach rynkowych, należy stosować się do regulacji krajowych oraz do Wytycznych OECD z zakresu cen transferowych dla przedsiębiorstw wielonarodowych i administracji podatkowych (dalej: Wytyczne OECD), w tym do art. 9 Wytycznych OECD, który stanowi, że transakcje powinny być wyceniane w taki sam sposób, jak porównywalne transakcje z podmiotami niepowiązanymi, czyli zgodnie z zasadą ceny rynkowej.
Należy pamiętać, iż Wytyczne OECD zostały opracowane jako niewiążący instrument mający na celu pomoc przedsiębiorstwom wielonarodowym i organom podatkowym w znalezieniu rozwiązań w sprawach dotyczących cen transferowych, które zminimalizują konflikty i ograniczą spory sądowe. Status Wytycznych OECD i ich faktyczne stosowanie różnią się obecnie w poszczególnych państwach członkowskich. Dlatego też KE dąży do ujednolicenia przepisów dotyczących cen transferowych w państwach członkowskich oraz zapewnienia wspólnego i jednolitego stosowania zasady ceny rynkowej w całej UE.
Cele projektu dyrektywy oraz planowane sposoby ich realizacji
Wśród głównych celów projektowanej dyrektywy należy wymienić:
- ujednolicenie podejścia do zagadnień cen transferowych (w tym ujednolicenie definicji przedsiębiorstw powiązanych czy dokładne scharakteryzowanie pojęcia kontroli, która jest zwykle warunkiem wstępnym stosowania cen transferowych),
- zwiększenie bezpieczeństwa podatkowego dla grup przedsiębiorstw wielonarodowych (MNE) w UE,
- zmniejszenie ryzyka sporów sądowych w związku z ustaleniami dotyczącymi cen transferowych,
- zmniejszenie ryzyka podwójnego opodatkowania,
- zmniejszenie możliwości agresywnego planowania podatkowego.
Zgodnie z opublikowanymi materiałami cele dyrektywy mają zostać osiągnięte poprzez
- włączenie zasady ceny rynkowej do prawa unijnego,
- zobligowanie państw członkowskich do przestrzegania wspólnych reguł dotyczących korekt cen transferowych przez administracje krajowe,
- zmianę warunków na jakich możliwe będzie dokonywanie wyrównawczych korekt cen transferowych,
- uznanie najnowszej wersji Wytycznych OECD za wiążącą w przypadku stosowania zasady ceny rynkowej w państwach członkowskich (w przypadku zmiany Wytycznych OECD zaktualizowane wytyczne będą wiążące),
- harmonizację kluczowych przepisów dotyczących cen transferowych,
- wyjaśnienie roli i statusu Wytycznych OECD w sprawie cen transferowych oraz
- stworzenie możliwości ustanowienia w UE wspólnych wiążących przepisów dotyczących konkretnych zagadnień związanych z cenami transferowymi w ramach Wytycznych OECD w sprawie cen transferowych.
Przykładowe proponowane regulacje
Definicja podmiotu powiązanego
Jak już wspomniano projekt dyrektywy ma na celu wprowadzenie wspólnej definicji podmiotu powiązanego w całej UE jako podmiotu, który jest powiązany z innym podmiotem w jeden z następujących sposobów:
- Podmiot uczestniczy w zarządzaniu innym podmiotem, będąc w stanie wywierać znaczący wpływ na drugi podmiot,
- Podmiot uczestniczy w sprawowaniu kontroli nad innym podmiotem poprzez posiadanie pakietu przekraczającego 25% praw głosu,
- Podmiot uczestniczy w kapitale innego podmiotu poprzez prawo własności, które bezpośrednio lub pośrednio przekracza 25% kapitału lub
- Dany podmiot jest uprawniony do 25% lub więcej zysków innego podmiotu.
W przypadku udziałów pośrednich, aby spełnić kryteria określone w punktach 2 i 3 powyżej, udziały procentowe byłyby mnożone przez kolejne poziomy, a udział przekraczający 50% byłby uznawany za 100%.
Metody cen transferowych
W projekcie dyrektywy wskazano, iż cena rynkowa powinna być ustalona co do zasady przy użyciu jednej z pięciu metod ustalania cen transferowych tj.
- metody porównywalnej ceny niekontrolowanej,
- metody ceny odprzedaży,
- metody koszt plus,
- metody marży transakcyjnej netto lub
- metody podziału zysku.
W wyjątkowych przypadkach będzie można zastosować inną metodą. Projektowana dyrektywa nie określa konkretnej kolejności stosowania przedmiotowych metod, ale wskazuje, że najbardziej odpowiednia metoda ustalania cen transferowych powinna być wybrana przy uwzględnieniu okoliczności danej sprawy.
Rynkowy przedział analizy
Zgodnie z proponowanymi zmianami podatnik nie powinien podlegać korekcie, gdy jego wyniki mieszczą się w przedziale międzykwartylowym, chyba że administracja podatkowa lub podatnik udowodnią, że konkretne inne umiejscowienie w przedziale jest uzasadnione faktami i okolicznościami konkretnego przypadku. W sytuacji gdy wyniki transakcji kontrolowanej będą wykraczać poza przedział międzykwartylowy, administracja podatkowa powinna dokonać korekty wszystkich wyników do mediany, chyba że podatnik lub administracja podatkowa udowodnią, że jakikolwiek inny punkt przedziału określa bardziej wiarygodną cenę rynkową w konkretnym przypadku.
Dokumentacja cen transferowych
Planowane jest ujednolicenie obowiązków również w tym zakresie poprzez przygotowanie aktów wykonawczych KE, które określą m.in. jednolite wzory dokumentów, wymagania dotyczące języka dokumentacji i terminy.
Projekt dyrektywy znajdą Państwo pod tym linkiem: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_23_4405
Autor: Patrycja Kowalcze, Senior Transfer Pricing Consultant
