W związku z powodziami, które w ostatnim czasie spowodowały liczne szkody materialne, Ministerstwo Finansów zdecydowało się wprowadzić preferencje podatkowe, w tym m.in. preferencje w zakresie podatku VAT w celu wsparcia powodzian.
Wprowadzone ulgi w VAT, wiążą się nie tylko z bezpośrednim wsparciem podatników poszkodowanych w powodzi poprzez odroczenie terminu zapłaty podatku VAT czy złożenia deklaracji VAT, ale i z rozwiązaniami mającymi na celu zachęcić darczyńców do wspierania poszkodowanych, poprzez wprowadzenie 0% stawki VAT w odniesieniu do nieodpłatnych dostaw towarów i nieodpłatnego świadczenia usług na cele związane z pomocą poszkodowanym w powodzi.
Odroczenie terminów płatności VAT oraz składania deklaracji VAT
- Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 19 września 2024 r. w sprawie przedłużenia niektórych terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego w związku z powodzią we wrześniu 2024 r. (Dz. U. poz. 1390), termin zapłaty podatku VAT, wynikający z miesięcznych lub kwartalnych deklaracji VAT, których zapłaty przypadają w okresie od września do grudnia 2024 r. został wydłużony do 25 stycznia 2025 r.
- Jednocześnie, zgodnie z powyższym Rozporządzeniem, odroczeniu do 25 listopada 2024 r. uległy terminy na złożenie deklaracji oraz ewidencji VAT przypadających w okresie od września do października 2024 r.
Podmioty uprawnione do skorzystania z odroczonego terminu płatności VAT oraz odroczonego obowiązku składania deklaracji VAT
Podatnik może skorzystać z preferencji podatkowej związanej z odroczeniem terminu płatności podatku VAT do 25 stycznia 2025 r. oraz składania deklaracji i ewidencji VAT do 25 listopada 2024 r. po spełnieniu łącznie następujących przesłanek:
- podatnik stanowi podmiot poszkodowany w rozumieniu ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (Dz. U. z 2024 r. poz. 654) – tj. jest osobą fizyczną, osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która na skutek powodzi doznała szkód majątkowych lub utraciła, choćby czasowo, możliwość korzystania z posiadanej nieruchomości lub lokalu,
- podatnik posiada siedzibę, zarząd lub miejsce zamieszkania na terenie gminy poszkodowanej w powodzi – gminy poszkodowane zostały wskazane w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 16 września 2024 r., w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie (Dz. U. poz. 1371),
- podatnik prowadzi działalność gospodarczą na terenie gminy poszkodowanej.
Stawka 0% VAT w odniesieniu do darowizn dokonywanych na cele związane z pomocą poszkodowanym w powodzi
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 września zmieniające rozporządzenie w sprawie obniżonych stawek w podatku VAT (Dz. U. poz. 1381) wprowadziło 0% stawkę VAT w odniesieniu do nieodpłatnych dostaw towarów oraz nieodpłatnego świadczenia usług, dokonywanych od 12 września do 31 grudnia 2024 r. na cele związane z pomocą poszkodowanym wskutek powodzi.
Powyższa preferencja może być zatem stosowana do wszelkiego rodzaju nieodpłatnych przekazań towarów, np. żywności czy ubrań, a także do świadczenia nieodpłatnych usług, takich jak zakwaterowanie lub wynajem agregatów prądotwórczych w celu wsparcia poszkodowanych w kataklizmie.
Warunki zastosowania obniżonej stawki 0% VAT do darowizn dokonywanych na rzecz poszkodowanych w powodzi
Aby podatnik mógł zastosować obniżoną stawkę 0% VAT w odniesieniu do dokonanej przez siebie nieodpłatnej dostawy towarów lub świadczenia usług w związku ze wsparciem powodzian, konieczne jest spełnienie poniższych warunków:
1) nieodpłatna dostawa towarów lub świadczenie usług muszą być dokonane na cele związane z pomocą poszkodowanym wskutek powodzi;
2) taka nieodpłatna dostawa towarów lub świadczenie usług mogą być dokonane wyłącznie na rzecz wskazanych w Rozporządzeniu podmiotów, tj.:
- organizacji pożytku publicznego,
- jednostek samorządu terytorialnego,
- podmiotów leczniczych,
- Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.
3) nieodpłatną dostawę towarów lub świadczenie usług należy udokumentować pisemną umową między podatnikiem dokonującym darowizny a wskazanymi powyżej podmiotami, z której wynika, że towary lub usługi będą wykorzystywane na cele związane z pomocą poszkodowanym wskutek powodzi.
Stawka 0% VAT w odniesieniu do darowizn materiałów budowlanych przekazywanych na rzecz poszkodowanych w powodzi
W ramach kolejnego Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 września 2024 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie obniżonych stawek podatku VAT (Dz. U. poz. 1399), wyszczególniono także preferencję podatkową w VAT polegającą na wprowadzeniu zerowej stawki VAT w odniesieniu do darowizn materiałów budowlanych przekazywanych na rzecz poszkodowanych w powodzi.
Zerowa stawka VAT na nieodpłatną dostawę materiałów budowlanych będzie obowiązywać do 31 marca 2025 r., a więc o trzy miesiące dłużej niż zerowa stawka VAT dotycząca innych towarów oraz usług przekazywanych na cele związane z pomocą poszkodowanym w powodzi.
Zastosowanie stawki 0% VAT w odniesieniu do darowizny materiałów budowlanych przekazywanych na rzecz poszkodowanych w powodzi
Obniżona do 0% stawka podatku VAT znajduje zastosowanie w odniesieniu do:
- nieodpłatnej dostawy, której przedmiotem są materiały budowlane
- materiały budowlane przekazywane są na rzecz wskazanych w Rozporządzeniu podmiotów, tj.:
- osób fizycznych,
- podmiotów prowadzących działalność edukacyjną, kulturalną, w zakresie ochrony zdrowia, opieki nad dziećmi, młodzieżą oraz osobami w podeszłym wieku, zbiorowego zakwaterowania uczniów i studentów, jak również jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz innych podmiotów prowadzących działalność w obszarze pomocy społecznej.
- wskazane wyżej podmioty posiadają prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, w której w wyniku powodzi powstała szkoda
- nieruchomość położona jest na terenie jednej z gmin poszkodowanych w powodzi.
Warunki zastosowania 0% stawki VAT w odniesieniu do darowizny materiałów budowlanej dokonywanej na rzecz poszkodowanych w powodzi
Aby podatnik mógł zastosować 0% stawki VAT do dokonanego przez siebie nieodpłatnego przekazania materiałów budowlanych koniecznie jest spełnienie następujących warunków:
1) zawarcie pisemnej umowy darowizny pomiędzy podatnikiem dokonującym nieodpłatnej dostawy towarów a osobą fizyczną lub podmiotem prowadzącym działalność edukacyjną, kulturalną, w zakresie ochrony zdrowia, etc.,
2) posiadanie przez podatnika dokonującego takiej dostawy towarów dokumentu potwierdzającego powstanie szkody w nieruchomości
- w odniesieniu do darowizny dokonywanej na rzecz osób fizycznych konieczne jest posiadanie:
- poświadczonej, za zgodność z oryginałem, przez pracownika socjalnego przeprowadzającego wywiad kopii części VII, wypełnionej w zakresie lit. A poz. 1-6 oraz lit. B, kwestionariusza rodzinnego wywiadu środowiskowego, z której wynika, że osoba fizyczna poniosła szkodę w nieruchomości wskutek powodzi we wrześniu 2024 r.
- w odniesieniu do darowizny dokonywanej na rzecz podmiotów prowadzących działalność edukacyjną, kulturalną, w zakresie ochrony zdrowia, etc. konieczne jest posiadanie:
- zaświadczenia wydanego przez właściwego wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, z którego wynika, że podmiot poniósł szkodę w nieruchomości, w której prowadzi działalność edukacyjną, kulturalną, w zakresie ochrony zdrowia, etc., wskutek powodzi we wrześniu 2024 r.
Autor: Gabriel Jaroszek, Junior Vat Consultant
Dodatkowe pytania?
