Zyski inwestora (osoby fizycznej) ze spółki cichej, uzyskiwane na podstawie umowy nie stanowiącej umowy podobnej do umowy pożyczki nie stanowią przychodu z odsetek, co w ostatnich dniach potwierdził NSA.
W omawianej sprawie w ramach spółki cichej działa osoba prawna prowadząca działalność gospodarczą oraz osoby fizyczne, które inwestują kapitał w działalność przedsiębiorcy, w zamian za prawo do części przychodu z inwestycji, na którą przekazują kapitał. Zgodnie z postanowieniami umownymi, inwestor miał przekazać kapitał na realizację inwestycji w postaci stworzenia pola kempingowego. W zamian za przekazane środki, nabywał on następnie prawo do 70% średniego przychodu z wynajmu namiotów na tym kempingu. Wydając zaskarżoną interpretację indywidualną, Dyrektor KIS stwierdził, że umowa opisana we wniosku jest umową podobną do umowy pożyczki, a zysk wypłacany inwestorom powinien być traktowany jak odsetki od pożyczki i opodatkowany jako przychody z kapitałów pieniężnych na poziomie inwestora. Z takim stanowiskiem nie zgodził się wnioskodawca ani sądy obu instancji.
WSA w Warszawie oraz NSA utrzymują, że umowa, którą zawarły strony, nie jest podobna do umowy pożyczki, gdyż w przypadku umowy pożyczki jej celem jest zwrot kapitału wraz z odsetkami, zaś w przypadku analizowanej umowy strony ustaliły, że inwestor przekazujący kapitał uprawniony jest jedynie do udziału w zysku z inwestycji. Warunkiem koniecznym przyjęcia, że następuje zapłata odsetek od pożyczki, jest stwierdzenie, że umowa przewiduje również zwrot pożyczki. Nie można bowiem mówić o umowie pożyczki, jeżeli nie przewiduje ona zwrotu kapitału, a jedynie wypłatę odsetek. Dodatkowo strony ustaliły wspólny cel gospodarczy, który jest realizowany dzięki przekazanemu kapitałowi. Tym samym, nie można uznać, że zawarta umowa jest podobna do umowy pożyczki, a w konsekwencji zyski inwestora nieprowadzącego działalności gospodarczej nie stanowią przychodu z kapitałów pieniężnych, lecz przychód z innych źródeł.
Spółka cicha to rodzaj umowy o współpracę zawieranej pomiędzy przedsiębiorcą, a inwestorem. Nie powstaje w jej wyniku nowa spółka w rozumieniu ksh, ani nie zmienia się forma działalności przedsiębiorcy. Obowiązkiem inwestora w ramach tej współpracy jest wniesienie środków, które będą wykorzystane w działalności przedsiębiorcy, w zamian za co inwestor otrzyma część zysków. Inwestor (zwany wspólnikiem cichym) nie posiada takich praw jak wspólnicy spółek handlowych, np. nie ma udziału w majątku spółki ani możliwości kierowania jej działalnością. Umowa, na podstawie której zawiera się „spółkę cichą” jest umową nienazwaną, przepisy nie regulują zasad tego rodzaju współpracy, dlatego bardzo ważne jest zawarcie szczegółowej umowy, dokładnie opisującej prawa i obowiązki przedsiębiorcy oraz finansującego działalność inwestora.
Na podstawie wyroku NSA z dnia 4.06.2024 r., sygnatura akt II FSK 1098/21
Autor: Andrzej Januszewski Senior Tax Consultant
