Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo bankowe został skierowany do Sejmu. Projekt ustawy wpisuje się w nurt zmian podatkowych, które są wprowadzane przez Ministerstwo Finansów. Celem proponowanych rozwiązań jest uproszczenie rozliczania przez podatników podatku od towarów i usług – tzw. pakiet Slim VAT 2 (Simple Local And Modern VAT).
W poprzednim artykule opisaliśmy główne założenia nowych zmian. Nasi eksperci podatkowi Jarosław Szajkowski oraz Łukasz Woźniak wzięli udział prekonsultacjach i przedstawili swoje uwagi do proponowanych zmian. Z satysfakcją informujemy, że część uwag naszych ekspertów została uwzględniona.
Poniżej przedstawiliśmy najważniejsze elementy planowanej nowelizacji.
Art. 22 ust. 2e
Celem przepisu jest wprowadzenie regulacji, która w przypadku eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów określałaby, której dostawie należy przypisać wysyłkę lub transport, gdy w transakcji łańcuchowej podmiotem organizującym transport jest nie nabywca, który dokonuje także dostawy towarów lub podmiot pośredniczący, lecz pierwszy w kolejności dostawca (tj. pierwszy podmiot w łańcuchu) oraz ostatni nabywca (tj. ostatni podmiot w łańcuchu). W przypadku eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów przypadku towarów, które są wysyłane lub transportowane z terytorium kraju na terytorium państwa trzeciego albo z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego przez:
- pierwszego dostawcę, wysyłkę lub transport przyporządkowuje się jego dostawie;
- ostatniego nabywcę, wysyłkę lub transport przyporządkowuje się dostawie dokonanej do tego nabywcy.
Art. 29a ust. 15a, art. 30a ust. 1a i art. 86 ust. 19c
Celem projektowanych przepisów jest uregulowanie zasad dotyczących okresu, w jakim podatnik powinien rozliczyć korektę obniżającą podstawę opodatkowania w przypadku importu usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów oraz dostawy towarów, których podatnikiem jest ich nabywca. Jeżeli korekta spowodowana jest przyczynami powstałymi już na etapie zawarcia danej transakcji (np. błędnie określona cena, ilość), to powinna ona zostać rozliczona w deklaracji podatkowej za okres, w którym rozliczona została pierwotna transakcja (korekta wsteczna) W sytuacji gdy korekta jest spowodowana przyczynami zaistniałymi po dokonaniu transakcji (przykładowo zaistniały nowe okoliczności transakcji, takie jak udzielenie dodatkowego rabatu czy skonta itp.), korekta powinna być dokonana „na bieżąco”, w deklaracji podatkowej za miesiąc, w którym zaistniała przyczyna obniżenia podstawy opodatkowania.
Art. 33a ust. 6a i 7
Proponowana zmiana ma na celu umożliwienie podatnikowi rozliczającemu podatek z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej dokonania korekty deklaracji, w sytuacji gdyby podatnik w pierwotnej deklaracji nie rozliczył w całości lub w części tego podatku. Podatnik będzie mógł złożyć stosowną korektę deklaracji w terminie 4 miesięcy po miesiącu, w którym miał rozliczyć podatek z tytułu importu towarów.
Art. 43 ust. 10 pkt 2 oraz art. 43 ust. 11
W świetle art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT ze zwolnienia od podatku korzystają m.in. dostawy budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
- dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
- między pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Przepisy przewidują jednak możliwość rezygnacji ze zwolnienia od podatku na tej podstawie i wybór opodatkowania dostawy. Jednym z warunków osiągnięcia takiego skutku jest złożenie stosownego oświadczenia właściwemu dla nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego. Obecnie stosownie strony transakcji dostawy budynku, budowli lub ich części muszą złożyć zgodne oświadczenie najpóźniej dzień przed dostawą nieruchomości. Projektowana zmiana brzmienia art. 43 ust. 10 pkt 2 wprowadza dla dokonującego dostawy i nabywcy budynku, budowli lub ich części możliwość złożenia zgodnego oświadczenia o wyborze opodatkowania dostawy tych obiektów zgodnie z:
- dotychczasowym rozwiązaniem (lit. a), tj. przed dniem dokonania dostawy tych obiektów – właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub
- proponowanym rozwiązaniem dodatkowym (lit. b) – w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów.
Art. 86 ust. 10b
Zmiany zaproponowane w zakresie art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b ustawy o VAT mają na celu modyfikację warunku polegającego na ustanowieniu terminu, zgodnie z którym skorzystanie z prawa do odliczenia jest uzależnione od wykazania w deklaracji podatkowej podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy – zmiana ta stanowi realizację wyroku TSUE z dnia 18 marca 2021 r. w sprawie C-895/19 A.
Zgodnie z nowym brzmieniem przepisów art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b i pkt 3 ustawy o VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w przypadkach w nich wskazanych, będzie powstawało w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych towarów lub usług powstał obowiązek podatkowy, pod warunkiem że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tych transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek.
Nowelizacja ta formalnie likwiduje więc obowiązek stosowania tzw. szyku rozwartego dla opisanych transakcji i oznacza powrót do sposobu rozliczeń obowiązującego przed dniem 1 stycznia 2017 r.
Art. 86 ust. 13
Zgodnie z obowiązującym art. 86 ust. 13 ustawy o VAT podatnik może odliczyć podatek naliczony w drodze korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia tego podatku, w przypadku gdy nie dokonał odliczenia podatku naliczonego w terminie.
Projektowana zmiana w art. 86 ust. 13 ustawy o VAT przewiduje, że w przypadku przekroczenia okresu ujmowania faktury zakupowej „na bieżąco”, podatnik będzie miał możliwość skorygowania deklaracji podatkowej:
- za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, albo
- za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika rozliczającego się kwartalnie za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych – przypadających bezpośrednio po okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego
– nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało to prawo.
Art. 89a i art. 89b
Funkcjonująca tzw. „ulga na złe długi” przewiduje, że w sytuacji niewywiązywania się nabywcy ze swoich zobowiązań wobec dostawcy, po spełnieniu określonych warunków, dostawca jest uprawniony do zmniejszenia podatku należnego wynikającego z niezapłaconych kwot za dokonane dostawy.
Projekt ustawy usuwa niektóre warunki niezbędne do skorzystania z ulgi na złe długi. Do systemu tzw. „ulgi na złe długi” oprócz podatników VAT czynnych dopuszczono po stronie nabywców (dłużników) również osoby fizyczne – konsumentów oraz podatników VAT zwolnionych od podatku. Dla tych kategorii podatników umożliwia się skorzystanie z tzw. „ulgi na złe długi” po uprawdopodobnieniu przez wierzyciela istnienia długu – jeżeli wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego.
Zaproponowano wydłużenie termin na skorzystanie z powyższego mechanizmu z 2 do 3 lat od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność, licząc od końca roku, w którym została ona wystawiona. Nie zrezygnowano jednak z warunku, aby wierzyciel był w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej nadal zarejestrowany jako podatnik VAT.
Obecnie druk sejmowy jest skierowany do I czytania w Sejmie. Cały proces legislacyjny zapewne będzie trwał kilka miesięcy. Zgodnie z projektem większość zmian podatkowych wejdzie w życie od 1 października 2021 r. Niektóre zmiany mają wejść w życie w życie 1 stycznia 2022 r.
